سیستم های تبادل یونی( سختی گیر)

از سیستم های تبادل یونی به دو منظور سختی‌گیری در دستگاه تصفیه آب و همچنین تولید آب با خلوص بالاتر استفاده می شود که به طور جداگانه در ذیل اشاره می گردد.

الف)سیستم های تبادل یونی به عنوان سختی گیر آب مورد نیاز صنعت به لحاظ استاندارد با آب مورد نیاز شرب بسیار متفاوت می‌‌باشد.

 نکته‌‌ای که در آب مورد نیاز اکثر صنایع حائز اهمیت می‌‌باشد حذف املاحی است که می توانند در صورت فراهم آمدن شرایط رسوب نمایند.

یکی از بیشترین مصارف آب در صنعت تولید بخار می‌‌باشد که در صورت وجود عوامل رسوب کننده در آب می‌‌توانند باعث کاهش عمر این تاسیسات گردند.

 این عوامل رسوب کننده بیشتر با عنوان سختی شناخته می‌‌شوند در تعریف علمی کلیه کاتیون‌‌های با ظرفیت الکتریکی بیشتر از یک را سختی گویند لذا در اکثر صنایع فقط حذف سختی آب مد نظر می‌‌باشد که هزینه آن نسبت به حذف کل یونهای آب بسیار پایین تر می‌‌باشد.

در این میان سیستم های تبادل کننده یونی خاصی برای این منظور تولید شده اند که به رزین های پایه سدیمی معروفند در واقع این رزین ها، سختی آب مانند یون های کلسیم، منیزیم و… را جذب کرده و به جای آن سدیم آزاد می‌‌نمایند.

توجه شود که در این روش جمع کل آنیون‌‌ها و کاتیون‌‌های آب ثابت می‌‌ماند و فقط نوع یون‌‌ها عوض می‌‌شوند. محدودیت این روش این است که برای TDS های بالای 1000 جوابگو نمی-باشند و باید از روش‌‌های دیگری استفاده شود.

احیاء این سختی‌‌گیرها به وسیله محلول آب و نمک می باشد.

 ب) سیستم های تبادل یونی برای تولید آب با درجه خلوص بالا از دیگر رزین‌‌های استفاده شده در صنعت تصفیه آب رزین‌‌های سیکل اسیدی و بازی هستند که در گذشته در محدوده بسیار وسیع‌‌تری استفاده می‌‌شدند.

در واقع این روش می‌‌تواند نیاز صنایع به تصفیه آب فوق خالص را مرتفع سازد این رزین ها به دو نوع قوی و ضعیف تقسیم می‌‌شوند و می توانند در آرایش‌‌های مختلفی قرار گرفته و آب فوق خالص تولید نمایند. امروزه از این روش در خروجی آب تصفیه شده توسط RO به منظور تولید آب با EC<0.2 استفاده می شود.